Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου: εδώ φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Φοβερά Προστασία

Πού βρίσκεται η Ιερά Μονή Κουτλουµουσίου

Η Ιερά Μονή Κουτλουµουσίου είναι κτισµένη κοντά στις Καρυές και είναι αφιερωµένη στη Μεταµόρφωση του Σωτήρος. Το Κουτλουµούσι κατέχει την έκτη θέση στην ιεραρχία των αγιορείτικων μοναστηριών.

Πότε ιδρύθηκε η Μονή Κουτλουµουσίου και ποιος είναι ο κτίτοτρας

Η Ιερά Μονή Κουτλουµουσίου φαίνεται ότι υπάρχει πριν από το 1169, καθώς αναφέρεται σε επίσημο έγγραφο της χρονιάς εκείνης. Ως ιδρυτής της Μονής θεωρείται κάποιος μοναχός Κάλλιστος, ο οποίος προερχόταν από την αυλή του Κουτλουμούς, γενάρχη της εκχριστιανισµένης δυναστείας των Σελτζουκιδών.

Η Ιερά Μονή Κουτλουµουσίου στο πέρασμα των αιώνων

Από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής της, η Μονή Κουτλουµουσίου είχε ως ευεργέτη τον αυτοκράτορα Αλέξιο Α’ Κομνηνό, γεγονός που τη βοήθησε να ακμάσει.

Ο αγώνας των μοναχών κατά της Ένωσης με την παπική εκκλησία

Ο 13^ος αιώνας βρήκε τη Μονή σε κρίση, εξαιτίας της επιμονής που ερχόταν έξωθεν για την ένωση των δύο Εκκλησιών. Την περίοδο εξουσίας του αυτοκράτορα Μιχαήλ, στρατιωτικό απόσπασμα κατέφθασε στο Άγιον Όρος με σκοπό να επιβάλλει την ένωση.

Τα τραγικά συμβάντα που διαδραματίστηκαν κατά τον αγώνα των Αγιορειτών μοναχών, έφεραν τον απαγχονισμό αρκετών μοναχών από το Κουτλουµούσι, οι οποίοι τάφηκαν πίσω από το Καθολικό.

Οι προσαρτήσεις μοναστηριών δίνουν δύναμη στο Κουτλουµούσι

Μετά από αυτά τα γεγονότα, το 1287, ο Πρώτος του Αγίου Όρους παραχώρησε στη Μονή Κουτλουμουσίου την παρακμάζουσα τότε Μονή Σταυρονικήτα και κάποια χρόνια αργότερα, το 1329, τη Μονή Αναπαυσά. Οι προσαρτήσεις αυτές, σε συνδυασμό με τον πνευματικό αγώνα των πατέρων, έφεραν μια σημαντική περίοδο ευημερίας στη Μονή.

Ταυτόχρονα, στον 14^ο αιώνα ξεκινούν οι σχέσεις της Μονής Κουτλουµουσίου με τη Βλαχία. Η περίοδο ακμής του μοναστηριού ήρθε µε τη φωτισμένη καθοδήγηση του ηγουμένου Χαρίτωνα από την Ίµβρο, κυρίως το δεύτερο µισό του14ου αιώνα.

Ο Χαρίτων εξασφάλισε σημαντική βοήθεια από τον Αλέξανδρο Μπασαράμπ και τον Ιωάννη Βλαδισλάβο, οι οποίοι έστειλαν μεγάλη οικονομική ενίσχυση και εγκαινίασαν μια νέα περίοδο ανοικοδόμησης.

Οι πειρατικές επιθέσεις πλήττουν τη Μονή Κουτλουµουσίου

Την ίδια στιγμή, το Κουτλουµούσι ζούσε δύσκολες στιγμές µε τις ληστρικές επιδρομές των Καταλανών και Τούρκων πειρατών. Στην κρίσιμη αυτή περίοδο, ο Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος, κι έπειτα η Θεοδώρα Καντακουζηνή, βοήθησαν σημαντικά τη Μονή να σταθεί και πάλι δυνατή.

Το 1393 ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αντώνιος διακήρυξε το Κουτλουµούσι Σταυροπηγιακή και Πατριαρχική Μονή.

Στις αρχές του 15ου αιώνα Κουτλουµουσιανοί µοναχοί κατοίκησαν και προσάρτησαν την έρημη τότε Μονή του Αγίου Αλυπίου. Στη συνέχεια, με πατριαρχικό σιγίλλιο το 1428, η Μονή Αλυπίου απορροφήθηκε από το Κουτλουµούσι, το οποίο απέκτησε περισσότερη δύναµη.

Πυρκαγιές αποδυναμώνουν τη Μονή

Την μεγάλη περίοδο ακμής διαδέχθηκε η παρακμή στην οποία συνέβαλε και η µεγάλη πυρκαγιά του 1497.

Το 1767 ακόμη μία πυρκαγιά κατέστρεψε την ανατολική πλευρά της Μονής Κουτλουµουσίου. Η συνδρομή του πατριάρχη Αλεξανδρείας Ματθαίου Γ´ υπήρξε καθοριστική στην ανακαίνιση της Μονής.

Στα μέσα του 19^ου αιώνα, το 1856, η Μονή Κουτλουµουσίου επανέρχεται στο κοινοβιακό σύστημα διοίκησης, μετά από πέντε αιώνες ιδιόρρυθμου βίου.

Λίγο αργότερα, το 1857 και το 1870, η φωτιά µε σφοδρότητα έρχεται και πάλι να πλήξει τα κτίρια της Μονής. Οι επισκευές τελεσφόρησαν µε τη φιλότιμη προσπάθεια του ηγουμένου Μελετίου.

Η Μονή Κουτλουµουσίου στα νεότερα χρόνια

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Μονή κινδύνεψε σοβαρά από λειψανδρία. Το γεγονός αυτό, καθώς και η απώλεια μεγάλου μέρους της περιουσίας της, έθεσαν σε κίνδυνο την επιβίωση της Μονής.

Συνάμα, ένα ακόμη χτύπημα για τη Μονή υπήρξε η τελευταία πυρκαγιά που συνέβη το 1980, οι ζημιές της οποίας αποκαταστάθηκαν τα τελευταία χρόνια.

Τα κτίσματα και τα εξαρτήματα της Μονής Κουτλουµουσίου

Το Καθολικό της Κουτλουµουσίου χρονολογείται το 1540 και αποτελεί κλασικό δείγμα αγιορείτικης αρχιτεκτονικής, ενώ οι αρχικές αγιογραφίες του έχουν επιζωγραφησθεί με βάση την Κρητική Σχολή.

Η φιάλη και το κωδωνοστάσιο είναι έργα του 19ου αιώνα.

Στην κατοχή της Μονής βρίσκονται 18 Κελλιά και η ωραία σκήτη του Αγίου Παντελεήµονα (1790) µε 22 Καλύβες. Ιδιαίτερης καλλιτεχνικής αξίας είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο.

Η Ιερά Μονή Κουτλουµουσίου διαθέτει 7 παρεκκλήσια και ισάριθμα εξωκλήσια. Στο παρεκκλήσι της Φοβεράς Προστασίας υπάρχει και η ομώνυμη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας «Φοβεράς Προστασίας». Η εικόνα αυτή έχει μείνει ανέγγιχτη από τις σαρωτικές πυρκαγιές και προστάτευσε τη Μονή από πειρατικές επιθέσεις.

Εδώ μπορείτε να βρείτε εικόνες με την Παναγία Φοβερά Προστασία.

Η Βιβλιοθήκη και τα κειμήλια της Μονής Κουτλουµουσίου

Στην Ιερά Μονή Κουτλουµουσίου φυλάσσονται εκκλησιαστικά σκεύη, ιερά άμφια και σημαντικές φορητές εικόνες. Επιπλέον, φυλάσσονται ιερά λείψανα πολλών Αγίων, όπως του Αγίου Γεράσιμου, του Αγίου Παντελεήμονα, της Θεομήτορος Άννας, του Γρηγορίου του Θεολόγου και του Αγίου Χαραλάμπους.

Στη βιβλιοθήκη στεγάζονται 662 χειρόγραφα και περί τα 3.500 έντυπα βιβλία.

Επικοινωνία με τη Μονή Κουτλουµουσίου:

Τηλέφωνο Επικοινωνίας: 23770 23226, 23770 23731

Email: [email protected]