Η τοποθεσία της Μονής Διονυσίου και η ιεραρχική της θέση
Η Ιερά Μονή Διονυσίου, γνωστή και ως "Νέα Πέτρα" είναι κτισµένη πάνω σε στενό και απόκρηµνο βράχο σε ύψος 80 µέτρων από τη θάλασσα, ανατολικά του χείμαρρου Αεροπόταμου, µεταξύ των μονών Αγίου Γρηγορίου και Αγίου Παύλου.
Η αρχιτεκτονική δόμηση της Μονής είναι εντυπωσιακή και θυμίζει φρούριο παλαιάς εποχής. Κοιτώντας τη Μονή από τη νότια πλευρά μοιάζει να αιωρείται ανάμεσα σε ξύλινες βάσεις, ενώ στη δυτική πλευρά ξεδιπλώνονται απότομες χαράδρες που κατεβαίνουν από τον Άθω και ευνοούν τους βόρειους ανέμους.
Η Ιερά Μονή Διονυσίου βρίσκεται στην 5η θέση στην ιεραρχία των Αγιορείτικων Μονών και γιορτάζει στην αποτομή της κεφαλής του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου.
Πότε ιδρύθηκε η Μονή Διονυσίου και ποιος είναι ο κτήτορας
Η Μονή Διονυσίου χτίστηκε τον 14ο αιώνα και ιδρυτής της ήταν ο Όσιος Διονύσιος από την Κορυσό της Καστοριάς. Η ανέγερση του μοναστηριού ήταν μια επίπονη διαδικασία για τον Διονύσιο, καθώς δεν υπήρχαν οι οικονομική πόροι και τα μέσα για το χτίσιμο.
Στην προσπάθεια του Διονυσίου, μέγας υποστηρικτής και χορηγός υπήρξε ο Αλέξιος Γ´ Κομνηνός, Αυτοκράτορας της Τραπεζούντας, παρακινούµενος και από τον Μητροπολίτη της πόλης Θεοδόσιο που ήταν αυτάδελφος του Οσίου. Οι χορηγίες προς τη Μονή συνεχίστηκαν μετέπειτα και από τους Παλαιολόγους, αλλά και πολλούς ηγέτες της Μολδοβλαχίας. Ο Όσιος Διονύσιος ολοκλήρωσε την κατασκευή της Μονής το 1380 κι έδωσε το όνομά του.
Σημαντικές προσωπικότητες στη Μονή Διονυσίου: ο Άγιος Νήφων ο Β΄, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και ο μοναχός Θεόκλητος Διονυσιάτης
Περί τα μέσα του 15ου αιώνα, στη Μονή Διονυσίου μετέβη ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και φωτιστής των Ρουμάνων, Νήφωνας, χωρίς όμως να αποκαλύψει την ταυτότητά του.
Ο Νήφων ανέλαβε το διακόνημα του βουρδουνάρη, αλλά σύντομα έγινε γνωστό ότι ήταν ο πρώην Πατριάρχης. Πλήθος μοναχών έτρεχε στο πλάι του για να διδαχθεί από τα λόγια του με το παράδειγμα της ταπείνωσής του και τη θεάρεστη βιωτή που ακολουθούσε. Ο Άγιος Νήφων εκοιμήθη οσιακά στη Μονή Διονυσίου και ο τάφος του βρίσκεται κοντά στο κοιμητήριο της Μονής, στην ανατολική πλευρά.
Κοντά στη Μονή Διονυσίου βρίσκεται και το Κάθισμα των Αγίων Αποστόλων, στο οποίο κατοικούσε ο μακαριστός μοναχός Θεόκλητος Διονυσιάτης. Ο γέροντας Χαράλαμπος Διονυσιάτης διατέλεσε ηγούμενος της Μονής και υπήρξε ο πολυγραφότερος Αγιορείτης συγγραφέας του 20ού αιώνα. Κοιμήθηκε οσιακά το 2001.
Η Ιερά Μονή Διονυσίου ανά τους αιώνες: σύντομη ιστορία
Το 1389, ο πατριάρχης Αντώνιος Δ´ ανακήρυξε τη Μονή Πατριαρχική και με τον τρόπο αυτό της προσέδωσε αυτόνομη θέση.
Στις αρχές του 16ου αιώνα οι Μολδαβοί Ράδουλος και ο διάδοχός του Νεάγκος Βασσαράβας, έκτισαν το υδραγωγείο και τον πύργο του µοναστηριού.
Το 1539 µια πυρκαγιά, ίσως η µοναδική τόσο ισχυρή στην ιστορία της Μονής, αποτέφρωσε μεγάλο µέρος των κτισµάτων της, όµως σύντοµα αποκαταστάθηκαν και ανακαινίσθηκαν.
Τον 16ο και 18ο αιώνα η Μονή µετατράπηκε στο ιδιόρρυθµο σύστημα, λόγω οικονομικών δυσχερειών. Στις αρχές του 19ου αιώνα, επέστρεψε οριστικά στο κοινοβιακό σύστημα.
Το Καθολικό της Μονής Διονυσίου
Το Καθολικό της Μονής είναι αφιερωμένο στο Γενέσιο του Τιμίου Προδρόμου, και κατασκευάστηκε ταυτόχρονα με τη Μονή. Ωστόσο, η μεγάλη πυρκαγιά το κατέστρεψε ολοσχερώς και ο νέος Ναός ανοικοδομήθηκε το 1540.
Το νέο Καθολικό διακοσμήθηκε με τοιχογραφίες, οι οποίες χρονολογούνται περίπου το 1546 και αποδίδονται στον καλλιτέχνη Τζώρτζη της Κρητικής σχολής.
Αξιοσημείωτα έργα τέχνης θεωρούνται και το επιχρυσωμένο τέμπλο και οι τοιχογραφίες της Αποκάλυψης. Μάλιστα, οι τοιχογραφία της Αποκάλυψης είναι η παλαιότερη πλήρης εικαστική έκφραση της Αποκάλυψης στον Ορθόδοξο κόσμο.
Παναγία των Χαιρετισμών ή του Ακαθίστου
Το σπουδαιότερο από τα παρεκκλήσια που βρίσκονται στον περίβολο της Μονής, είναι αυτό της Παναγίας του Ακαθίστου. Μέσα στο παρεκκλήσι αυτό φυλάσσεται, πάνω σε κηρομαστίχη, η αρχαιοτάτη εικόνα της Παναγίας του Ακαθίστου ή Παναγία των Χαιρετισμών ή Παναγία Μυροβλήτισσα.
Η εικόνα αυτή αποτελεί έναν από τους ανεκτίμητους θησαυρούς της Μονής, καθώς ψάλθηκε για πρώτη φορά η Ακολουθία των Χαιρετισμών προς την Υπέρμαχο Στρατηγό στην Κωνσταντινούπολη.
Όπως αναφέρει η παράδοση, ο Πατριάρχης Σέργιος κρατούσε την εικόνα αυτή όταν περνούσε τα τείχη της Πόλης και έδινε θάρρος στον λαό και στον στρατό, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της από τους Αβάρους και Σλάβους το 626 μ.Χ.
Τα Κελιά και Καθίσματα της Μονής Διονυσίου
Η Μονή διαθέτει επίσης επτά Κελλιά και αρκετά Καθίσματα, καθώς επίσης και οκτώ παρεκκλήσια και έξι εξωκλήσια. Στη Μονή Διονυσίου ανήκει και το µετόχι Μονοξυλίτης, το οποίο στα µέσα του 17ου αιώνα της µετεβιβάσθη από τη Μεγίστη Λαύρα. Η Μονή Διονυσίου κατέχει την πέμπτη θέση στην ιεραρχία των μοναστηριών.
Τα κειμήλια και η Βιβλιοθήκη της Ιεράς Μονής Διονυσίου
Στα κειµήλια της Μονής Διονυσίου αριθµούνται πολλά κεντητά, ιερά σκεύη, χρυσοκέντητα άµφια και λείψανα Αγίων. Τα πιο σημαντικά λείψανα είναι η δεξιά χείρα του Τιµίου Προδρόµου και τα τίµια λείψανα του Αγίου Νήφωνα, μέσα σε αργυρόχρυση θήκη.
Στα ιερά κειµήλια της Μονής συγκαταλέγεται και ένα σιδερένιο κομμάτι από την αλυσίδα που είχαν δέσει τον Απόστολο Πέτρο, όταν βρισκόταν φυλακισμένος στη Ρώμη. Επιπλέον, σημαντική θεωρείται και η ανάγλυφη παράσταση της Σταύρωσης σε ελεφαντοστό, έργο το οποίο χρονολογείται τον 10ο αιώνα.
Η σπουδαιότερη εικόνα που φυλάσσεται στη Μονή Διονυσίου είναι της Παναγίας του Ακάθιστου.
Στη βιβλιοθήκη της Μονής βρίσκονται θησαυρισμένα 1.100 χειρόγραφα, κάποια από αυτά εικονογραφημένα, και πάνω από 15.000 βιβλία µε πολύτιµα αρχέτυπα και παλαίτυπα.
Επικοινωνία με τη Μονή Διονυσίου:
Τηλέφωνο Επικοινωνίας: 2377 0 23687
Email: [email protected]
