Το βάλσαμο, η επιστημονική ονομασία του οποίου είναι Hypericum perforatum L. (Υπερικόν το Διάτρητον), ήταν γνωστό από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Οι Πατέρες της Ιατρικής Επιστήμης, ο Ιπποκράτης κι ο Διοσκουρίδης, το παρασκεύαζαν και το χρησιμοποιούσαν για την αποθεραπεία διαφόρων ασθενών τους. Χαρακτηριστικό των ιδιοτήτων του βάλσαμου είναι η χρήση της ονομασίας «βαλσάμωμα» εννοώντας την ταρίχευση.
Τα κίτρινα ακτινόμορφα άνθη, του βάλσαμου έχουν την μέγιστη συγκέντρωση των πιο ωφέλιμων συστατικών με κυριότερα από αυτά την υπερικίνη και την υπερφορίνη, οι οποίες συνεργάζονται στην αύξηση των επιπέδων των διαβιβαστών του εγκεφάλου, όπως η σεροτονίνη και η νοραδρεναλίνη. Αυτοί οι νευροδιαβιβαστές διατηρούν την κανονική διάθεση και τη συναισθηματική σταθερότητα (εξ ου και η έκφραση "βάλσαμο η ψυχή μου"). Η ουσία υπερικίνη έχει επίσης αντισηπτική επίδραση κατά των ιών και των βακτηρίων, βοηθώντας την επούλωση των πληγών και την καταπολέμηση των μολύνσεων. Τέλος, σε ένα άλλο συστατικό του, την τανίνη, οφείλονται οι στυπτικές ιδιότητες του βοτάνου, ενώ οι φλαβονόλες μειώνουν τις φλεγμονές, βοηθώντας στους πόνους της μέσης. Σήμερα λόγω της επιστημονικής επιβεβαίωσης της θεραπευτικής άξιας του σε συνδυασμό με τις ελάχιστες ως ανύπαρκτες παρενέργειές του προς τον άνθρωπο επαναδιαδόθηκε παγκοσμίως η χρήση του.
Κοινές ονομασίες: Βάλσαμο, βαλσαμόχορτο, λειχηνόχορτο, περίκη, χελωνόχορτο, κοψοβότανο, ψειροβότανο, σπαθόχορτο, προδρόμου βότανο, St.John’s wort oil.
Ευεργετικές ιδιότητες: Το βαλσαμέλαιο που προκύπτει με εκχύλιση (εξανθοσμία) του υπέργειου τμήματος, όταν το φυτό βρίσκεται σε πλήρη άνθηση χρησιμοποιείται εξωτερικά ή εσωτερικά (κατά περίπτωση) για:
- Ανακούφιση των ερεθισμών - φλεγμονών
- Επούλωση διαφόρων πληγών (λόγω τραυματισμών ή ακινησίας στο κρεβάτι)
- Εγκαύματα
- Δερματίτιδες
- Καταπολέμηση αιμορροϊδων
- Έλκη φλεβών
- Πόνους μέσης
- Ισχιαλγίες
- Μυαλγίες
- Λουμπάγκο
- Εξαρθρώσεις
- Ρευματισμούς
- Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα
- Τσιμπήματα εντόμων
- Στυπτικό (Καταπολέμηση διάρροιας)
- Επούλωση γαστρικών και στομαχικών ελκών
- Γαστρίτιδα
- Καταπολέμηση εσωτερικού καψίματος (Αντιφλογιστικό)
- Καταπολέμηση σκωλήκων του εντερικού σωλήνα (Αντιελμινθικό)
- Καταπολέμηση φλεγμάτων (Αποχρεμπτικό)
- Για την καλή λειτουργία της έμμηνου ρήσης (Εμμηναγωγό)
- Αϋπνία
- Αντιμετώπιση της Αγχώδους διαταραχής
- Ήπιες και μεσαίες μορφές κατάθλιψης και ως ηρεμιστικό
- Τόνωση και αποκατάσταση του νευρικού συστήματος
- Χαρίζει καλή διάθεση και ευεξία με ταυτόχρονη ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Χρήση: Στην περιοχή που υπάρχει το πρόβλημα, αφού πρωτύτερα την καθαρίσουμε σχολαστικά, κάνουμε επάλειψη, με ικανή ποσότητα βαλσαμέλαιου έτσι ώστε η περιοχή αυτή «να λαδωθεί». Εν συνεχεία αφήνουμε το βαλσαμέλαιο για λίγη ώρα (30-60′) έως ότου να απορροφηθεί. Η χρήση του βαλσαμέλαιου θα γίνεται καθημερινά 2-3 φορές την μέρα για διάστημα τέτοιο μέχρι την εξάλειψη του προβλήματος.
Προφυλάξεις - Αντενδείξεις: Tο Υπερικό μπορεί να επηρεάσει το μεταβολισμό ορισμένων ενζύμων. Kατά συνέπεια, χρειάζεται προσοχή όταν χορηγείται ταυτόχρονα με άλλα φάρμακα. Επίσης, επειδή επηρεάζει τους νευροδιαβιβαστές καλό είναι να μην λαμβάνεται ταυτόχρονα με αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Η Υπερικίνη (hypericin), που εμπεριέχεται στο φυτό είναι φωτοευαίσθητη ουσία συνίσταται μετά τη χρήση του σπαθόλαδου να μην ακολουθεί έκθεση στο φως, διότι σε ορισμένα δέρματα μπορεί να προκαλέσει αντίδραση φωτοευαισθησίας και φωτοδερματίτιδα, που εκδηλώνεται με δερματικούς ερεθισμούς, περιλαμβανομένου του στόματος, της μύτης και των αυτιών. Για τον ίδιο λόγο συνίσταται η αποθήκευση του βαλσαμέλαιου σε σκούρο μπουκάλι μακριά από τον ήλιο και το ηλιακό φως και πάντα σε δροσερό και σκιερό μέρος. Η χρήση του σπαθόλαδου να γίνεται καθημερινά και μόνο για όσο διάστημα χρειάζεται για τη θεραπεία της κάθε περίπτωσης. Η πιθανή εμφάνιση ιζήματος στον πάτο της φιάλης αποτελεί φυσικό φαινόμενο.
Oι έγκυες και οι μητέρες που θηλάζουν δεν πρέπει να λαμβάνουν το Υπερικό σε καμία μορφή. Για άτομα με υπέρταση η χρήση του απαιτεί συμβουλή ιατρού.
Οι ως άνω πληροφορίες δεν είναι ιατρικές συμβουλές ούτε υποκατάστατο συμβουλών άλλου επαγγελματία της υγειονομικής περίθαλψης. Παρέχονται για ενημερωτικούς και μόνον λόγους. Μην διακόψετε οποιεσδήποτε άλλες ιατρικές συστάσεις περίθαλψης χωρίς πρώτα να συμβουλευθείτε το γιατρό σας.
