US Από το Άγιον Όρος ... στο σπίτι σας
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

Ο συμβολισμός των αντικειμένων που κρατάνε οι Άγιοι στη Βυζαντινή Αγιογραφία

Τι συμβολίζουν τα αντικείμενα που κρατάνε οι Άγιοι στις εικόνες

 

Οι ορθόδοξες εικόνες ως τρόπος επικοινωνίας με την Χριστιανική Πίστη

 

Η ορθόδοξη αγιογραφία φανερώνει στους Χριστιανούς το υπερκόσμιο, αυτό δηλαδή που υπερβαίνει τα όρια του φυσικού μας κόσμου. Λειτουργεί ως ένας τρόπος επικοινωνίας και επιδιώκει να αναδείξει τον νέο κόσμο που θα έρθει με τη Βασιλεία του Θεού. Αυτό μπορεί να εκφραστεί μέσα από τις εικόνες των Αγίων, όπου κυριαρχούν χαρακτηριστικά όπως η σχηματοποίηση, η λιτότητα και η διαφοροποίηση.

 

Στο παρών άρθρο θα βρείτε πληροφορίες για τον συμβολισμό που φέρουν διάφορα αντικείμενα στη Βυζαντινή Αγιογραφία, όπως ο σταυρός και η Εκκλησία που κρατούν οι Άγιοι, οι ανοιχτές παλάμες, το Ευαγγέλιο, ο πάπυρος, η ράβδος, τα ιατρικά αντικείμενα, καθώς και οι επιλογές των χρωμάτων.

 

Τα βασικά χαρακτηριστικά της Βυζαντινής Αγιογραφίας

 

Η σχηματοποίηση αποβλέπει στο να αλλάξει τα υλικά σχήματα και χρώματα, έτσι ώστε να αποπνέουν πνευματικότητα, να χάσουν τον εφήμερο χαρακτήρα τους και να αποκτήσουν αιώνια υπόσταση. 

 

Συγχρόνως, η λιτότητα που επικρατεί στις εικόνες έχει ως στόχο να μεταδώσει το μήνυμα της Ορθοδοξίας για εγκράτεια και απλότητα, ενώ παράλληλα εστιάζει στον πυρήνα του θέματος και του μηνύματος της εικόνας. Τέλος, η διαφοροποίηση παρουσιάζει την εικόνα με αλλοιωμένη μορφή, διατηρώντας παράλληλα τα βασικά χαρακτηριστικά, ώστε να αναδείξει το μήνυμα της αναγέννησης με φως και δόξα.

 

saints-zenaida-and-philonella

 

Οι εικόνες των Αγίων, εκτός από τα βασικά τους χαρακτηριστικά, παρουσιάζουν τους Αγίους να κρατούν αντικείμενα με έναν ειδικό συμβολισμό. Αυτά τα αντικείμενα, σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα στοιχεία της εικόνας, βοηθούν στην αναγνώριση των Αγίων και συνδράμουν στην αφήγηση του βίου τους.

 

Εδώ μπορείτε να παραγγείλετε χειροποίητες Αγιογραφίες από το Άγιον Όρος.

 

Τι συμβολίζουν τα χρώματα στις εικόνες των Αγίων

 

Τα χρώματα στην αγιογραφία, κατά κύριο λόγο, χαρακτηρίζονται ως αφύσικα. Για παράδειγμα, συχνά παρατηρείται η απεικόνιση αλόγων με κόκκινη ή μπλε απόχρωση και οι βράχοι με μπλε ή μωβ, γεγονός που αποκλίνει από την πραγματικότητα.

 

 

Όπως μπορούμε να συμπεράνουμε, το χρώμα δεν αποτελεί διακοσμητικό στοιχείο, αλλά προσδίδει στις εικόνες βαθύτερο νόημα και πνευματικές διαστάσεις στα μάτια του θεατή. 

 

Συγκεκριμένα, το λευκό χρώμα συμβολίζει το φως και την καθαρότητα, ενώ το μαύρο το μυστήριο. Το μπλε δείχνει τη ζωντάνια και τη διαύγεια, ενώ το κόκκινο φανερώνει  τη φλόγα και τη ζεστασιά του μυστηρίου. Ακόμη, το κίτρινο παραπέμπει στη θεία δόξα και λαμπρότητα και το πράσινο στην ελπίδα. Τέλος, οι ακτίνες του θείου φωτός αποτυπώνονται με το γαλάζιο χρώμα. 



Τι συμβολίζει ο Σταυρός που κρατάνε οι Άγιοι στις εικόνες

 

Ο Σταυρός που κρατάνε οι Άγιοι στις εικόνες, συμβολίζει τον μαρτυρικό τους θάνατο. Δεν έχει σημασία ο τρόπος που θυσιάστηκαν, αλλά η ομολογία της πίστης τους προς τον Ιησού Χριστό. Συνήθως, σε κάποιες εικόνες παρουσιάζονται οι Άγιοι να κρατάνε τα όργανα με τα οποία θυσιάστηκαν ή το ίδιο το μαρτύριό τους.

 

Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος και Αγία Ειρήνη

 

Τι συμβολίζουν τα όπλα και η πανοπλία των Αγίων στις εικόνες

 

Στη βυζαντινή αγιογραφία συναντάμε συχνά όπλα, όπως λόγχες, ασπίδες και σπαθιά. Τα αντικείμενα αυτά συνήθως ανήκουν σε μάρτυρες, οι οποίοι ήταν στρατιώτες και εκδήλωσαν την πίστη τους στον Χριστιανισμό. 

 

Αυτοί οι μάρτυρες αποτελούν παράδειγμα αφοσιωμένων ανθρώπων που έχουν αφήσει πίσω τους τα στρατιωτικά τους καθήκοντα για να ακολουθήσουν τον Χριστό. Έτσι λοιπόν, τα όπλα και η πανοπλία αναδεικνύουν αυτή τη μετάβαση, αποτυπώνοντας τη προσήλωσή τους στη θρησκεία.

 

Άγιοι Θεόδωροι

 

Τι συμβολίζει ο πάπυρος που κρατάνε οι Άγιοι στις εικόνες

 

Ο πάπυρος αντιπροσωπεύει την ιερή σοφία των Αγίων. Συχνά, εμφανίζεται στα χέρια ιερών ασκητών, συγγραφέων, προφητών και Αποστόλων, οι οποίοι ξεχώρισαν για τη διορατικότητά τους, την προφητεία τους και τη μετάδοση της θείας γνώσης στους συνανθρώπους τους. Φαίνεται πως πάνω στον πάπυρο υπάρχουν καταγεγραμμένα αποφθέγματα που αντλούνται από τις διδασκαλίες των Αγίων.

 

Άγιος Τριαντάφυλλος ο εκ Ζαγοράς και Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος

 

Τι συμβολίζει η ανοιχτή παλάμη στις εικόνες των Αγίων

 

Η ερμηνεία της ανοιχτής παλάμης ποικίλλει ανάλογα με το πρόσωπο στο οποίο απεικονίζεται. Στους Αγίους που μαρτύρησαν για τη χριστιανική πίστη, συμβολίζει την αντίστασή τους στην ειδωλολατρία. Αντίθετα, στην Παναγία και τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, η ανοιχτή παλάμη αναδεικνύει τη στάση δέησης.

 

Άγιος Ευφρόσυνος ο Μάγειρας και Αγία Όλγα

 

Τι συμβολίζει η ράβδος 

 

Η ράβδος συμβολίζει το ρόλο του Επισκόπου ως ποιμένα και καθοδηγητή των πιστών προς τον Ιησού Χριστό. Το σχέδιο της ράβδου ποικίλλει ανάλογα με τον τρόπο που χρησιμοποιήθηκε στη ζωή του Αγίου. 

 

Η επισκοπική ράβδος ενδέχεται να έχει στην κορυφή ένα σταυρό τοποθετημένο σε διπλή λαβή, η οποία είναι συνήθως σε σχήμα φιδιού για να συμβολίζει το φίδι που σήκωσε ο Μωυσής στην έρημο. 

 

Άγιος Λουκάς ο Ιατρός

 

Τι συμβολίζει η ράβδος σε σχήμα Τ

 

Η ράβδος σε σχήμα Τ συμβολίζει την εξουσία που κατείχαν οι ηγούμενοι των μοναστηριών ή οι μοναστικοί Άγιοι, οι οποίοι υπήρξαν καθοδηγητές και προστάτες των ανθρώπων κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

 

Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ

 

Ωστόσο, αυτή η ράβδος απεικονίζεται και στα χέρια Αγίων, οι οποίοι δεν είχαν κάποιο αξίωμα κατά τη διάρκεια της ζωής τους όπως η Αγία Ξένια. 

 

Η Αγία Ξένια ήταν άστεγη στην Πετρούπολη και διέδωσε τη διδασκαλία μέσω της οποίας προέτρεπε στην αποχή από πράξεις σαρκικές. Σε αυτή την περίπτωση η ράβδος αποκτά διαφορετικό νόημα και συμβολίζει την επίγεια ζωή της Αγίας, προσδίδοντας ουράνιο ρόλο στη ζωή της Εκκλησίας. 

 

Τι συμβολίζει το Ευαγγέλιο που κρατάνε οι Άγιοι στις εικόνες

 

Στη βυζαντινή αγιογραφία κάποιοι Άγιοι κρατούν το Ευαγγέλιο, το οποίο συμβολίζει τους ψαλμούς και τα διδάγματα που μετέδιδαν στους χριστιανούς κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας. Οι Άγιοι κρατούν με ιδιαίτερο σεβασμό και ευλάβεια το Ευαγγέλιο, γεγονός που αποδεικνύεται από εικόνες όπου το γυμνό χέρι τους είναι καλυμμένο με τα άμφια και τα επιτραχήλια τους.

 

Ακόμη, υπάρχουν εικόνες στις οποίες οι Ευαγγελιστές κρατάνε το Ευαγγέλιο ανοιχτό, στο οποίο είναι γραμμένα τα λόγια που έγραψαν και μετέδωσαν με το κήρυγμά τους στους πιστούς.

 

Άγιος Παρθένιος Επίσκοπος Λαμψάκου

 

Τι συμβολίζουν οι Εκκλησίες και τα Μοναστήρια που κρατάνε οι Άγιοι στις εικόνες τους

 

Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι για τους οποίους οι Άγιοι κρατάνε εκκλησίες ή μοναστήρια στις βυζαντινές αγιογραφίες. Αφενός, είναι γιατί θυσιάστηκαν για την πίστη τους. Μάλιστα, σε πολλές εικόνες φαίνεται πως προσφέρουν τον ναό στον Κύριο Ιησού Χριστό.

 

Αφετέρου, πολλοί Άγιοι αποτέλεσαν ιδρυτές, ευεργέτες ή προστάτες της Εκκλησίας στα δικά τους μέρη και τιμώνται για την προσφορά τους.

 

Άγιος Χριστόδουλος ο εν Πάτμω και Άγιος Κωνσταντίνος

 

Τι συμβολίζει η Εκκλησία που κρατάνε οι Απόστολοι Πέτρος και Παύλος

 

Οι Απόστολοι Πέτρος και Παύλος που εορτάζουν στις 29 Ιουνίου μαζί, παρουσιάζονται σε μία εικόνα να κρατάνε ένα ναό στα χέρια τους, συμβολίζοντας την υμνογραφία της Εκκλησίας μας.

 

Αναδεικνύονται ως στυλοβάτες και “εκκλησιαστικοί οικοδόμοι”, έχοντας ιδρύσει πολλές εκκλησιαστικές κοινότητες στις περιοχές της Μεσογείου και στους Αγίους Τόπους.

 

Σύναξη των Δώδεκα Αποστόλων

 

Εδώ μπορείτε να βρείτε εικόνες των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.

 

Τι συμβολίζει το χρυσό φόντο της εικόνας των Αγίων

 

Με το χρυσό φόντο στις αγίες εικόνες, αφαιρούνται οι τρεις διαστάσεις του χώρου δημιουργώντας ένα πνευματικό περιβάλλον. Τα σώματα των Αγίων έχουν ανάλαφρη όψη, υποδεικνύοντας μία πνευματική διάσταση.

 

Άγιος Ανδρέας

 

Τι συμβολίζουν τα ιατρικά αντικείμενα που κρατάνε οι Άγιοι στις εικόνες

 

Το κουτί φαρμάκων και τα ιατρικά σύνεργα φανερώνουν πως ο Άγιος της εικόνας ανήκει στους Αγίους Αναργύρους. Ουσιαστικά, οι Άγιοι που απεικονίζονται με ιατρικά αντικείμενα, γιάτρευαν τους ασθενείς αφιλοκερδώς, πρόσφεραν ίαση από σοβαρές ασθένειες και γενικότερα περιέθαλπταν όσους το είχαν ανάγκη, χωρίς να ζητούν χρηματικό αντάλλαγμα.

 

Άγιοι Ανάργυροι και Άγιος Παντελεήμων

 

Άγιος Λουκάς ο Ιατρός

 

Τι συμβολίζει η πένα γραφής στις εικόνες των Αγίων

 

Η πένα γραφής υποδηλώνει πως ο εικονιζόμενος Άγιος που την κρατάει, ήταν συγγραφέας ή υμνογράφος κατά τη διάρκεια της ζωής του.

 

agios-nikodimos-eikona-monastiriaka

 

Τι συμβολίζει η εικόνα που κρατάει ο Άγιος

 

Σε πολλές εικόνες, ο Άγιος απεικονίζεται να κρατάει μία εικόνα Αγίου με το ένα του χέρι. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να φανερώνει τους υπερασπιστές των εικόνων κατά την περίοδο της εικονομαχίας ή τη σύνδεση του εκάστοτε Αγίου με τον πνευματικό του πατέρα.  

 

Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης Ευβοίας και Αγία Θεοδώρα η Αυγούστα

 

 

Τα αντικείμενα που εμφανίζονται στη Βυζαντινή Αγιογραφία είναι ποικίλα και συνδέονται με τον βίο του Αγίου και την πορεία προς τον πνευματικό αγώνα για Σωτηρία. Σύμφωνα με αναλύσεις, υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους απεικονίζονται οι Άγιοι να κρατούν συγκεκριμένα αντικείμενα, μα κάθε λόγος ξεχωριστά συνδέεται με τον Ιησού Χριστό. 

 

Μέσω της ιστοσελίδας μας έχετε τη δυνατότητα να παραγγείλετε την Αγιογραφία που επιθυμείτε, συμπληρώνοντας εύκολα τη Φόρμα για Χειροποίητες Αγιογραφίες από το Άγιον Όρος. Μπορείτε να επιλέξετε το θέμα της αγιογραφίας, τον τύπο της εικόνας, τις διαστάσεις, το φόντο, καθώς και την όψη του ξύλου. Μπορείτε ακόμη να ανεβάσετε το δικό σας πρότυπο με βάση το οποίο θα δημιουργηθεί η χειροποίητη αγιογραφία. Για οποιαδήποτε διευκρίνηση μπορείτε να μας στείλετε email στην ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected].

Μοιράσου αυτό το άρθρο

NEWSLETTER

Εγγραφείτε στο Newsletter μας για να μαθαίνετε πότε ανεβαίνουν νέα άρθρα, καθώς και άλλες χρήσιμες ενημερώσεις από τα Μοναστηριακά.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ

Μοναχός καλλιεργεί τα αμπέλια στο Άγιον Όρος

Κρασιά Αγίου Όρους: Ποιο Είναι το Μυστικό... Από τον 10ο Αιώνα Μέχρι Σήμερα!

Ο οίνος, ως ευλογημένο αγαθό, διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο και στη ζωή των αγιορείτικων μονών. Ο ιδρυτής της μοναστικής πολιτείας του Άθωνα, Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης, όρισε κάθε μονή να έχει τα δικά της αμπελοτόπια. Έτσι, από τον 10ο αιώνα, οι ιδρυτές των μοναστηριών, αντιλαμβανόμενοι την αξία του κρασιού, είχαν αρκετούς αμπελώνες στα μοναστήρια τους. Στο Άγιον Όρος δεν υπήρχαν μεγάλες εκτάσεις για σιτηρά, λόγω της γεωγραφικής δυσκολίας και της αγριότητας του τόπου. Ωστόσο, το μικροκλίμα του Αγίου Όρους, καθώς και οι ιδιαίτεροι αμπελώνες του, αποτελούν βασικούς παράγοντες για μία ξεχωριστή οινική παραγωγή, μοναδική σε όλη τη Βαλκανική Χερσόνησο και το Βόρειο Αιγαίο. Μέχρι και σήμερα, ένας αριθμός μοναχών από κάθε μονή αναλαμβάνει να ασχολείται με την αμπελοκαλλιέργεια και την παραγωγή του κρασιού.

Το Blog μας ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Γερόντισσα Γαλακτία για τα νέα ζευγάρια

Οσία Γερόντισσα Γαλακτία: Οι Άντρες να Σέβονται τις Γυναίκες

«Νὰ σέβεσθε τσὶ γυναῖκες σας. Ἂν εἶστε χωρὶς ἀγάπη, αὐτὲς θὰ ὑποφέρουνε καὶ θὰ θαρροῦνε πὼς εἶναι ἐργαλεῖα γιὰ νὰ εὐχαριστιέστε ἐσεῖς καὶ ἂς νοιώθουνε αὐτὲς χάλια... Θέλει ἀγάπη ἡ γυναίκα γιὰ νὰ εἶναι εὐχαριστημένη μὲ τὸν ἄνδρα της. Ἔχει πιο λεπτή καρδιά γιατὶ θὰ ἀναθρέψει παιδιὰ καὶ εἶναι εὐαίσθητη ἡ κατάστασή της. Ἔχει τρυφεράδα. Δεν θέλει χυδαιότητες και ξετσιπωματα. Γι' αὐτὸ πληγώνεται ἅμα την κάνουνε κρέας καὶ δὲν τὴν ξανοίγουνε καθόλου ἀπὸ μέσα».

Το Blog μας ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Αγίες Μητέρες

Αγίες που ήταν και Μητέρες: Αγίες που είχαν Οικογένεια και Παιδιά

Στο Ορθόδοξο Αγιολόγιο υπάρχουν αρκετές Αγίες που ήταν και μητέρες. Οι Αγίες μητέρες αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα χριστιανικής αγάπης, ψυχικού σθένους και υπομονής. Σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους άσκησαν τεράστιο χριστιανικό έργο, στάθηκαν δίπλα στην οικογένειά τους και θυσιάστηκαν για την πίστη και τα παιδιά τους. Παράλληλα, οι μητέρες αυτές αποτελούν φωτεινό παράδειγμα για τις οικογένειες σήμερα και φανερώνουν τη δύναμη της μητρότητας και της ανατροφής των τέκνων στον δρόμο του Κυρίου. Μέσα από τον βίο των μητέρων Αγίων εξυψώνεται η αξία της πίστης και της ατέρμονης αγάπης προς τον Κύριο Ιησού Χριστό και την οικογένεια.

Το Blog μας ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΟΥ ΣΑΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ

Άγιοι Ραφαήλ, Νικόλαος και Ειρήνη

Άγιοι Ραφαήλ, Νικόλαος και Ειρήνη

IK7291
6,00 €
ΣΕ ΑΠΟΘΕΜΑ
Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός Εικόνα σε Ξύλο
Βυζαντινή Ασημένια Εικόνα με την Αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου
Άγιος Σπυρίδωνας ο Θαυματουργός

Άγιος Σπυρίδωνας ο Θαυματουργός

MT7748
20,00 €
ΣΕ ΑΠΟΘΕΜΑ
Άγιος Παντελεήμων

Άγιος Παντελεήμων

MT7750
20,00 €
ΣΕ ΑΠΟΘΕΜΑ
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

SK7137
20,00 €
ΣΕ ΑΠΟΘΕΜΑ
Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος

Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος

SK7136
20,00 €
ΣΕ ΑΠΟΘΕΜΑ
Βυζαντινή Εικόνα σε Ξύλο από το Άγιον Όρος με την Αγία Όλγα
Άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος

Άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος

IK7840
1.000,00 €
ΣΕ ΑΠΟΘΕΜΑ
ESPA Banner ESPA Banner