Πώς να προσεύχομαι σωστά με κομποσκοίνι
Κατά την διάρκεια της προσευχής ο πιστός μετακινεί τους κόμπους, όχι για την αριθμητική μέτρηση, αφού ο αριθμός των κόμπων στο κάθε κομποσκοίνι είναι συγκεκριμένος, αλλά για να διατηρήσει τη συγκέντρωσή του.
Συνήθως η προσευχή με το κομποσκοίνι πραγματοποιείται με δύο τρόπους.
Ο πρώτος τρόπος αφορά την ελεύθερη προσευχή, η οποία μπορεί να γίνει οποιαδήποτε στιγμή και σε απομόνωση από τους γύρω μας. Κρατώντας το κομποσχοίνι με το αριστερό ή το δεξί χέρι, χρησιμοποιούμε τον αντίχειρα για να πιάνουμε διαδοχικά κάθε κόμπο, λέγοντας την εξής προσευχή: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησόν με» ἢ «Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς»
Ο δεύτερος τρόπος αφορά την προσευχή στα πλαίσια που μας έχει καθορίσει ο πνευματικός μας. Σε αυτή την περίπτωση, κρατάμε το κομποσχοίνι με το αριστερό μας χέρι και ακολουθώντας τις οδηγίες του πνευματικού, προφέρουμε μία ευχή, ενώ με τον αντίχειρα απαριθμούμε τόσους κόμπους όσους μας έχουν υποδειχθεί σύμφωνα με τον “κανόνα” που έχουμε λάβει.
Βρείτε εδώ: Κομποσκοίνια Αγίου Όρους
Τι προσευχές λέμε με το κομποσκοίνι
Κάθε κόμπος συνοδεύεται με μία από τις παρακάτω προσευχές:
“Κύριε Ιησού Χριστέ Ελέησον με τον αμαρτωλόν, Υπεραγία Θεοτόκε Σώσον ημάς, Άγιοι του Θεού πρεσβεύσατε υπέρ ημών”
ή “Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱὲ καὶ Λόγε τοῦ Θεοῦ, διὰ πρεσβειῶν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ πάντων τῶν Ἁγίων, ἐλέησόν με τὸν ἁμαρτωλόν” 
είτε πιο σύντομα μόνο η φράση “Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με τον αμαρτωλόν”.
Με την βοήθεια του κομποσχοινιού μπορούν να ειπωθούν κι άλλες σύντομες προσευχές όπως είναι οι παρακάτω:
1. Προσευχή του τελώνη: “ὁ Θεός, ιλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ”.
2. Προσευχή προς την Υπεραγία Θεοτόκο: “Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς”.
3. Προσευχή στον φύλακα Άγγελο ή σε Αγίους: “Ἅγιε Ἄγγελε ἢ Ἅγιε (δεῖνα) πρέσβευε ὑπὲρ ἐμοῦ”.
Εάν αντί για αυτές τις ευχές, χρησιμοποιήσουμε τις φράσεις «ἐλέησον ἡμᾶς» ἢ «πρέσβευε ὑπὲρ ἡμῶν» ή προφέρουμε τα ονόματα των ανθρώπων για τους οποίους επιθυμούμε να προσευχηθούμε, τότε χρησιμοποιούμε το κομποσχοίνι για προσευχές υπέρ των άλλων.
4. Προσευχή υπέρ των κεκοιμημένων: “Ἀνάπαυσον, Κύριε, τὴν ψυχὴν τοῦ δούλου σου”.
Διαβάστε εδώ: Πότε είναι τα Ψυχοσάββατα - Προσευχές για τους κεκοιμημένους
Η ιστορία του κομποσχοινιού
Το κομποσκοίνι γνωστό και ως κομβοσχοίνι είναι ένα σχοινί που αποτελεί εργαλείο προσευχής των μοναχών, των κληρικών και των λαϊκών της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο στην Ανατολική και στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, ενώ παρόμοια μέσα που βοηθούν στη συγκέντρωση της προσευχής συναντάμε και σε άλλες θρησκείες με διαφορετικές ονομασίες και μορφές.
Πότε όμως δημιουργήθηκε το πρώτο κομποσχοίνι και σε ποια αφορμή; Η χρήση των κομποσκοινιών προέρχεται από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες. Πριν τη χρήση του κομποσκοινιού, η αρίθμηση των προσευχών πραγματοποιούνταν με την μετακίνηση μικρών λίθων ή σπόρων από ένα δοχείο σε ένα άλλο.
Μία από τις πιο γνωστές παραδόσεις αποδίδει τη δημιουργία του κομποσχοινιού στον Όσιο Παχώμιο. Ο Όσιος Παχώμιος αναζητούσε έναν πρακτικό τρόπο για να βοηθήσει τους μοναχούς με την προσευχή τους.
Λέγεται, λοιπόν, πως ο Αρχάγγελος Γαβριήλ επισκέφτηκε τον Όσιο Παχώμιο στον ύπνο του και του περιέγραψε τον τρόπο κατασκευής ενός “εργαλείου”, δηλαδή του κομποσκοινιού που θα κάλυπτε τις ανάγκες της προσευχής.
Μια άλλη εκδοχή αναφέρει έναν μοναχό που επινόησε απλούς κόμπους σε ένα σχοινί, τους οποίους όμως ο διάβολος συνεχώς έλυνε. Τότε, Άγγελος Κυρίου εμφανίστηκε και του δίδαξε έναν ειδικό κόμπο, πλεγμένο με σταυρούς, ώστε να αποτρέψει την καταστροφή του.
Βρείτε εδώ: Κομποσκοίνια Αγίου Όρους
Πώς φτιάχνεται το κομποσκοίνι
Το κομποσκοίνι πλέκεται στο χέρι από μοναχούς είτε εξειδικευμένους τεχνίτες. Επιλέγουν ένα λεπτό σχοινί ή κλωστή από διάφορα υλικά, όπως θα δούμε αναλυτικά στη συνέχεια, και δημιουργούν τους κόμπους.
Με την ειδική τεχνική, οι κόμποι που φτιάχνονται είναι ευδιάκριτοι στην αφή. Κατά την πλέξη του μοναστηριακού κομποσχοινιού, ο μοναχός λέει ευχές για τον κάθε κόμπο ξεχωριστά. Στο τέλος της διαδικασίας και αφού ολοκληρωθεί ο απαραίτητος αριθμός κόμπων που έχει ορίσει ο μοναχός, τα δύο άκρα του σχοινιού ή της κλωστής ενώνονται σχηματίζοντας έναν σταυρό.
Πόσα διαφορετικά κομποσχοίνια υπάρχουν
Κατηγορίες κομποσχοινιού
Τα κομποσκοίνια διαχωρίζονται με βάση τον αριθμό των κόμπων, τον τρόπο που φοριούνται και το υλικό κατασκευής του.
Αριθμός κόμπων
Το πλέον διαδεδομένο και απλό κομποσκοίνι αποτελείται από 33 κόμπους. Φυσικά υπάρχουν κομποσκοίνια 12άρια, 50άρια, 100άρια και 300άρια με 12, 50, 100 και 300 κόμπους αντίστοιχα.
Σημείο σώματος όπου φοριέται το κομποσκοίνι
Τα κομποσκοίνια που προορίζονται για τα δάχτυλα είναι μικρά σε μέγεθος (12άρια) και ονομάζονται κομποσκοίνια δακτύλου. Αυτά που προορίζονται για το χέρι ονομάζονται κομποσκοίνια χεριού, ενώ αυτά που προορίζονται για τον λαιμό είναι μακρύτερα και ονομάζονται κομποσκοίνια λαιμού.
Τα περισσότερα φέρουν έναν σταυρό, είτε πλεγμένο ανάμεσα στους κόμπους είτε τοποθετημένο στην άκρη, όπου σηματοδοτεί και το τέλος του κομποσχοινιού. Επιπλέον, συχνά ενσωματώνουν διαχωριστικά κάθε 10, 20 ή 50 κόμπους, είτε ως χάντρες είτε με διαφορετικό χρωματισμό του νήματος.
Υλικό κατασκευής
Το παραδοσιακό κομποσκοίνι είναι συνήθως κατασκευασμένο από μαύρο μαλλί. Υπάρχουν όμως κομποσκοίνια που μπορεί να είναι κατασκευασμένα από μεταξωτό νήμα.
Βρείτε εδώ: Μάλλινα Κομποσκοίνια
Βρείτε εδώ: Κερωμένα και Μεταξωτά Κομποσχοίνια
Ακόμη, υπάρχουν κομποσκοίνια τα οποία προέρχονται από χάντρες διαφόρων ειδών και αποχρώσεων, όπως είναι τα κομποσκοίνια με ξύλινες χάντρες ή χάντρες από φυσικά υλικά. Χαρακτηριστικό είναι το αγιορείτικο κομποσκοίνι των Δώδεκα Αποστόλων που φτιάχνεται από τους πατέρες στο Άγιον Όρος με καρπούς μοσχοκάρυδου, καθώς και το αγιορείτικο κομποσκοίνι με χάντρες από κουκούτσια ελιάς.
Ένα ακόμη ξεχωριστό υλικό που χρησιμοποιείται στην κατασκευή κομποσκοινιών είναι τα “Δάκρυα της Παναγίας”, τα οποία προέρχονται από τους αποξηραμένους καρπούς ενός θαμνώδους φυτού, γνωστό ως “Δάκρυ της Παναγίας”.
Σύμφωνα με την χριστιανική παράδοση, το φυτό αυτό φύτρωσε από τα δάκρυα της Θεοτόκου που έπεφταν στη γη κάτω από τον Σταυρό του Ιησού. Λέγεται πως το θαμνώδες αυτό φυτό που ονομάστηκε “Δάκρυ της Παναγίας” δημιουργήθηκε με θαυματουργικό τρόπο την ώρα της σταυρικής θυσίας του μονακριβού Υιού της.
Βρείτε εδώ: Κομποσχοίνια με Δάκρυα της Παναγίας
Τέλος, μπορούμε να συναντήσουμε κι άλλα είδη κομποσκοινιού κατασκευασμένα από δέρμα, πολύχρωμες χάντρες και ημιπολύτιμους λίθους.
Βρείτε εδώ: Δερμάτινα, Ξύλινα και Πέτρας Κομποσκοίνια
Βρείτε εδώ: Κομποσκοίνια με χάνδρες.
Συμπεραίνουμε λοιπόν, πως το κομποσχοίνι δεν έχει διακοσμητικό χαρακτήρα, αλλά αποτελεί εργαλείο πνευματικής άσκησης και αυτοσυγκέντρωσης.
“Παρακινῶ τοὺς Χριστιανούς νὰ κάνουν Σταυρούς και Κομποσχοίνια καὶ παρακαλῶ τὸν Χριστόν μας καὶ τὰ εὐλογεῖ, διὰ νὰ τὰ ἔχουν φυλακτήρια”. (Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός)
Διαβάστε επίσης: "Τι συμβολίζει το κάθε στοιχείο στο Κομποσκοίνι - Αγιορείτικα Κομποσκοίνια"
