Πού βρίσκεται η Ιερά Μονή Σταυρονικήτα

Η Ιερά Μονή Σταυρονικήτα είναι η µικρότερη από άποψη µεγέθους Μονή του Αγίου Όρους. Βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της χερσονήσου σε υψόμετρο 50μ., µεταξύ των Μονών Ιβήρων και Παντοκράτορος, µε θέα προς τον Στρυµονικό κόλπο.

Η Μονή Σταυρονικήτα εορτάζει  του Αγίου Νικολάου και βρίσκεται στην 15^η θέση στην ιεραρχία των μοναστηριών του Αγίου Όρους.

Ποιος είναι ο κτίτορας της Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα

Η πρώιµη ιστορία της χάνεται στον 10ο και 11ο αιώνα. Οι ιστορικές πληροφορίες και  µαρτυρίες για την ίδρυση της Μονής είναι περιορισμένες, ωστόσο ένα επίσημο έγγραφο του Πρώτου Νικηφόρου το 1012, επιβεβαιώνει ότι η Μονή λειτουργούσε ως Κελί από τον 10^ο αιώνα.

Υπάρχουν αρκετές εκδοχές για την ίδρυση της Μονής Σταυρονικήτα. Το πιθανότερο είναι ότι κτίτορας της Μονής ήταν κάποιος αξιωματικός του Τσιμισκή με το όνομα Νικήτας ή Σταυρονικήτας Νικηφόρος. Υπάρχει βέβαια και η υπόθεση ότι η ίδρυση της Μονής οφείλεται σε δύο μοναχούς, τον Σταύρο και τον Νικήτα.

Η Ιερά Μονή Σταυρονικήτα στο πέρασμα των αιώνων

Τον 12^ο αιώνα η Ιερά Μονή Σταυρονικήτα έπεσε σε παρακµή λόγω των πειρατικών επιδροµών και τον 13^ο αιώνα περιέρχεται στον έλεχγο της Ι. Μ. Κουτλουµουσίου.

Τον 16ο αιώνα η Μονή Σταυρονικήτα ήταν ήδη εξάρτηµα της Ι. Μ. Φιλοθέου, ενώ το 1533 ο ηγούµενος της Ι. Μ. Γηροµερίου, ιεροµόναχος Γρηγόριος, αγόρασε την Σταυρονικήτα από την Φιλοθέου.

Ο Γρηγόριος Γηρομεριάτης έγινε ο πρώτος ηγεμόνας της Μονής και κατέβαλε φιλότιμες προσπάθειες να την ανακαινίσει και να την οχυρώσει με τείχη. Έπειτα, ο Πατριάρχης Ιερεμίας Α΄ ολοκλήρωσε την ενίσχυση της Μονής με νέα κτίρια, ενώ παράλληλα την προίκισε µε σπουδαία µετόχια στην Κασσάνδρα και τη Λήµνο.

Το µοναστήρι επανήλθε στο κοινοβιακό σύστημα και με πατριαρχικό σιγίλλιο την ανακήρυξε πατριαρχική και σταυροπηγιακή.

Έως και σήμερα οι μοναχοί της Σταυρονικήτα τιμούν τον Γρηγόριο Γηρομεριάτη και τον Πατριάρχη Ιερεμία ως δεύτερους κτίτορες της Μονής.

Πυρκαγιές πλήττουν την Ιερά Μονή Σταυρονικήτα

Στην ιστορική της πορεία η Μονή Σταυρονικήτα δοκιµάστηκε πέντε φορές από πυρκαγιές. Η πρώτη πυρκαγιά του 1607 αποτέφρωσε μεγάλο µέρος των κτιρίων της, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει η ανοικοδόμηση από την αρχή.

Τον 17ο αιώνα ο ηγεµόνας της Βλαχίας Σερµπάν Καντακουζηνός βοήθησε σημαντικά τη Μονή και κατασκεύασε έναν υδαταγωγό.

Τον 18ο αιώνα ο ηγεµόνας της Βλαχίας Αλέξανδρος Γκίκας αναδείχθηκε ευεργέτης της Μονής, αφού της προσέφερε τη Μονή των Αγίων Αποστόλων στο Βουκουρέστι.

Το 1741, 1864, 1874 και 1879 η Μονή Σταυρονικήτα ξανακάηκε. Η τελευταία ήταν και η καταστρεπτικότερη πυρκαγιά.

Όπως και άλλα µοναστήρια του Αγίου Όρους, έτσι και η Ιερά Μονή Σταυρονικήτα γονάτισε οικονομικά από τους υπέρογκους φόρους που είχε να πληρώσει κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Ωστόσο, το χρέος ξοφλήθηκε µετά από τις υπεράνθρωπες προσπάθειες του ηγουµένου της Ιεράς Μονής Βατοπεδίου, Θεοφίλου.

Στα νεότερα χρόνια, το 1968, η Μονή Σταυρονικήτα απέκτησε και πάλι ζωή µε τον ερχομό µιας νέας αδελφότητας κα µετατράπηκε από ιδιόρρυθο σε κοινόβιο.

Το Καθολικό της Μονής και οι αγιογραφίες από τον Θεοφάνη

Το Καθολικό της Μονής Σταυρονικήτα ιστορήθηκε το 1546 από τον ξακουστό εκπρόσωπο της Κρητικής σχολής Θεοφάνη, µαζί µε το γιο του Συµεών. Από το χέρι του Θεοφάνη αγιογραφήθηκε και η Τράπεζα του μοναστηριού, καθώς και το δωδεκάορτο σε φορητές εικόνες.

Η Βιβλιοθήκη και τα κειμήλια της Μονής Σταυρονικήτα

Στο σκευοφυλάκιο της Μονής Σταυρονικήτα υπάρχουν πολλά λείψανα Αγίων, λειτουργικά σκεύη και άμφια και πολλές φορητές εικόνες, μεγάλης ιστορικής και θρησκευτικής αξίας.

Ένα από τα σηµαντικότερα κειµήλια του µοναστηριού είναι η ψηφιδωτή εικόνα του Αγίου Νικολάου, του επονομαζόμενου "Στρειδά", έργο του 13ου-14ου αιώνα.

Πιθανόν η εικόνα ρίχτηκε στη θάλασσα από Καταλανούς πειρατές το 1306. Όταν βρέθηκε, το 1859, υπήρχε στο μέτωπο του Αγίου μία σχισμή οκτώ εκατοστών, πάνω στην οποία ζούσε ένα στρείδι. Έτσι, η εικόνα έλαβε την προσηγορία «Άγιος Νικόλαος ο Στρειδάς ή Αστρειδάς». Εδώ μπορείτε να βρείτε εικόνα με τον Άγιο Νικόλαο τον Στρειδά.

Η µονή έχει στην κατοχή της 171 χειρόγραφα, 2 βομβύκινους μεταξωτούς, 3 περγαμηνά ειλητάρια και µεγάλο αριθµό εντύπων. Αξιόλογο είναι ένα ψαλτήρι Ευαγγελιστάριον του 12ου αιώνα µε χρυσά γράµµατα (περγαµηνός κώδικας αριθ. 46).

Από εξαρτήµατα, η Μονή Σταυρονικήτα διαθέτει 33 Καλύβες στον οικισµό της Καψάλας και 4 Κελλιά. Επίσης, η Μονή διαθέτει 4 παρεκκλήσια και 2 εξωκκλήσια.

Επικοινωνία με τη Μονή Σταυρονικήτα:

Τηλέφωνο Επικοινωνίας: 23770 23255

Email: -